به گزارش خبرنگار مهر، ضعف و قوت آثار نمایشی که در استان فارس به عنوان خاستگاه تئاتر کشور ارائه می شوند و جایگاهی را که تئاتر استان می تواند به دست آورد، نیروهای فعال در این عرصه از جمله بازیگران، نویسندگان و کارگردانان تعیین می کنند. در حالی که نیروهای خلاق، حرفه ای و آشنا با عرصه فعالیت خود می توانند درهای جدیدی به روی تئاتر فارس بگشایند و در جهت ارتقا وضعیتش و ترسیم آینده ای روشن برای آن گام بردارند، بازیگران و کارگردانانی که نتوانند کارهای قوی از خود ارائه دهند، ضربه ای نامطلوب بر پیکره تئاتر استان وارد می آورند.
نیروهای ضعیف و غیر حرفه ای که برای سالیان سال در جامعه تئاتری استان فعالیت و احتمالا در تربیت نیروهای جدید نقش ایفا کنند، به این علت که عملا نخواهند توانست تجربیات شاخصی را به نسل جدید ارائه دهند، باعث تکرار چرخه ای غیر مثمر در تئاتر استان خواهند شد و در طولانی مدت آن را دچار آسیب می کنند.
بنابراین بی شک در کنار عنصری به نام استعداد و ذوق شخصی خود افراد، زیرساخت های آموزش تخصصی و حرفه ای در این حوزه اعمال شود تا نیروهای مبتکری به جامعه تئاتری فارس تزریق شوند که بتوانند آینده ای در شان این استان را برای تئاتر آن رقم بزنند.
با این وجود فعالان و کارشناسان عرصه تئاتر در فارس بر این باور هستند که طی سال های اخیر در حوزه آموزش و تربیت نیروهای حرفه ای در استان به خوبی عمل نشده و نتوانسته آن طور که باید رضایت ها را جلب کند.
از سوی دیگر کمبود امکاناتی که فضای فعالیت در عرصه تئاتر را برای فعالان این عرصه محدود کرده، از دیگر معضلات این هنر در استان است. یکی از این کمبودها که برای مدت طولانی بر تئاتر استان جراحات زیادی وارد آورده، نبود سالن تخصصی برای اجرای تئاتر در سطح استان است. چنانچه سالن های موجود استانداردهای لازم برای برآورده کردن نیازهای فعالان تئاتر و علاقه مندان این حوزه را ندارند و همچنان کمبود سالن در خور در استان حس می شود. و طبق نظر همین کارشناسان به نظر می رسد که تئاتر در فارس از دردی مزمن به نام عدم برنامه ریزی رنج می برد.
آموزش تئاتر باید در حیطه دولتی دنبال شود
رئیس انجمن نمایش فارس در گفتگو با خبرنگار مهر بیان کرد: تا چند سال قبل انجمن نمایش فعالیت های آموزشی نیز دنبال و کلاس های مختلفی را در زمینه تئاتر برگزار می کرد، ولی دستورالعملی ارائه شد مبنی بر اینکه با توجه به اینکه به آموزشگاه های آزاد زیادی مجوز فعالیت داده شده است، دیگر انجمن نمایش و اداره کل در بخش آموزشی فعالیت نکنند و این امر به عهده آموزشگاه ها گذاشته شود.
بهمن سلیمانی افزود: این دستورالعمل برای حمایت از آموزشگاه ها ایده خوبی بود ولی متاسفانه آموزشگاه های آزاد نتوانستند به خوبی عمل کنند و به دلیل محدودیت های مالی مجبور بودند در زمان کوتاهی کلاس های آموزشی را برگزار کنند که در طی این زمان کوتاه نتوانستند به آن شکلی که باید در حیطه آموزشی عمل شود، کار خود را انجام دهند.
تئاتر فارس در موقعیت ارجحی نسبت به سایر نقاظ کشور قرار ندارد، به این دلیل که نتوانسته ایم در زمینه های مختلف برای آن برنامه ریزی کنیم وی با بیان اینکه هم اکنون آموزش در تئاتر دولتی نیست و بیشتر به عهده آموزشگاه های آزاد گذاشته شده است، تاکید کرد: آموزش در زمینه تئاتر، به این علت که نیازمند کمک مالی است، باید دوباره در حیطه دولتی شکل بگیرد. اگر آموزش تئاتر در حیطه دولتی دنبال شود موضوع مورد بحث فقط خود آموزش خواهد بود و بحث درآمدزایی مطرح نخواهد شد در حالی که آموزشگاه ها مجبور هستند که درآمد زیادی داشته باشند و وقت کمی بگذارند تا بتوانند هزینه های خود را تامین کنند.
رئیس انجمن نمایش گفت: در حال حاضر تربیت نیروهای تئاتر تا حدی در گروه های فعال این عرصه شکل گرفته ولی آموزشی که در آن ها دنبال می شود مقدماتی است و حرفه ای محسوب نمی شود چرا که این گروه ها توان ارائه آموزش حرفه ای را ندارند.
سلیمانی افزود: آموزشگاه های آزاد نیز توان ارائه آموزش حرفه ای در عرصه تئاتر را ندارند و امروز تئاتر استان فارس نیازمند آموزشی حرفه ای و با حمایت های دولتی در سطح استان است.
وی با بیان اینکه در انجمن نمایش برنامه ریزی هایی برای پیگیری امر آموزش تئاتر برای سال ۹۴ انجام شده است، گفت: در این برنامه ریزی ها شهرستان های استان به سه بخش شمال، جنوب و مرکز تقسیم شده اند و قرار است یکسری برنامه های آموزشی به ویژه برای شهرستان ها در سال ۹۴ دنبال شود، که امیدوار هستیم محدودیت های مالی که در این راستا وجود دارد رفع شود.
سلیمانی همچنین گفت: احداث دانشکده های هنر در سطح فارس کمک شایانی به امر آموزش تئاتر کرد و جایگاه آن را ارتقا داد.
۲۷ گروه تئاتر در شیراز فعالیت می کنند
وی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: از گذشته دور تا به امروز استان فارس در زمینه نمایش خیابانی و تئاتر صحنه ای جایگاه خوبی داشته است و می توان گفت اگر تئاتر فارس در جایگاه اول کشور قرار نگرفته ولی حتما در جایگاه دوم یا سوم است.
رئیس انجمن نمایش فارس با اشاره به اینکه ۲۷ گروه تئاتر در شیراز فعالیت دارند، گفت: هر ۱۵ روز یکبار یک نمایش از سوی این گروه ها در شیراز به روی صحنه می رود و از فروردین تا اسفند ۹۳، به غیر از نمایش های خیابانی که در مناسبت های مختلف در شیراز اجرا شده اند، ۴۵ تئاتر در این شهر به روی صحنه رفته اند. در بعضی از شهرستان های استان نیز حدود ۱۲ گروه تئاتر وجود دارد و به هیچ وجه نمی توان شهرستانی را در استان یافت که کمتر از دو گروه نمایشی داشته باشد.
وی در پاسخ به یکی از سوالات خبرنگار مهر در خصوص مخاطبان تئاتر در شیراز، بیان کرد: یکسری از مخاطبان، افراد فعال در این عرصه هستند که به شکل حرفه ای به تماشای تئاتر می آیند و مخاطبان خاص محسوب می شوند و یکسری دیگر، مخاطبان عام هستند. اجراهایی که از خود بچه های تئاتر در شیراز به روی صحنه می روند معمولا با استقبال خاص مواجه می شوند و با توجه به کمبود سالنی که در شهر وجود دارد این اجراها معمولا با سالن های پر به روی صحنه می روند. استقبال عام نیز مربوط به زمان های خاص مانند زمان برگزاری جشنواره هاست.
کمبود سالن تخصصی و سالن تمرین یکی از معضلات تئاتر در شیراز است
رئیس انجمن نمایش فارس با اشاره به اینکه یکی از مهمترین معضلاتی که در شیراز بر پیکره تئاتر وارد است، کمبود سالن تخصصی برای این عرصه هنری است، گفت: فقط دو سالن تخصصی تئاتر یعنی سالن های ابوریحان و استاد هودی در شیراز وجود دارد که جوابگوی سیل گروه های نمایش نیستند. در حال حاضر سالن ابوریحان در حال تعمیر است و سالن استاد هودی نیز مدام در آن اجراهای مختلفی برگزار می شود و این سالن اصلا نفس نمی خورد. بنابراین نیاز است که سه یا چهار سالن تخصصی جدید تئاتر در شیراز ساخته شود.
سلیمانی ادامه داد: کمبود مکان تمرین برای گروه های تئاتر از دیگر معضلات پیش رو است که نمی توانیم پاسخگوی گروه ها تئاتر به ویژه در زمان برگزاری جشنواره ها باشیم و مجبور هستیم ساعت به ساعت به گروه ها زمان تمرین اختصاص دهیم.
آموزش تئاتر باید اصولی و برنامه ریزی شده باشد
یکی از پیشکسوتان تئاتر فارس نیز درباره بحث آموزش به خبرنگار مهر گفت: آموزش در هر شکل و به هر شیوه و به وسیله هر تشکیلاتی می تواند بسیار خوب و مفید باشد اما مشروط بر اینکه این آموزش اصولی و برنامه ریزی شده باشد و در خصوصی یا دولتی بودن آن تفاوتی وجود ندارد و مسئله خود نفس آموزش است که باید بر مبنای مبانی تخصصی و کارشناسی، با حساب و کتاب و به روز باشد. باید سر فصل دروسی که ارائه می شوند به روز باشد و مربوط به سالیان گذشته نباشد تا بتواند نتیجه دهد.
احمد سپاس دار بیان کرد: از طریق آموزشگاه هال فعال در عرصه تئاتر در شیراز به آن نسبت نیروهای جدیدی به تئاتر افزوده نشده و تعداد افرادی که با آموزش های این آموزشگاه ها به تئاتر استان ورود یافته اند به نسبت تعداد کلاس هایی که در این زمینه وجود دارد، بسیار اندک است. بعضی از افراد بوده اند که اشتیاق و استعداد این کار را داشته اند و در کلاس های آموزشی پرورش پیدا کرده اند و بعد توانسته اند قدمی جلوتر بگذارند و وارد این عرصه شوند ولی به نسبت تعداد کلاس ها با آن نتیجه مطلوبی که به دنبال آن هستیم خیلی فاصله داریم.
وی با بیان اینکه کارگاه ها و سخنرانی های دو روزه دولتی نیز نمی تواند پاسخگوی نیاز آموزشی تئاتر استان باشد، گفت: باید به شکل بنیادی در مسئله آموزش کار شود و این آموزش ها باید با دوره کودکی و نوجوانی همراه باشد تا اینکه آن ها بتوانند در آینده افراد مستعدی در این عرصه باشند ولی به این شرط که برای این کار برنامه ریزی صحیح و اصولی انجام شود.
این فعال عرصه تئاتر در فارس با بیان اینکه وضعیت تئاتر در فارس با دیگر نقاط ایران تفاوتی ندارد، عنوان کرد: تئاتر شیراز ریشه قوی تری دارد و بنیادی تر بوده است و طبعا باید از موقعیت بهتری در مقایسه با دیگر نقاط ایران برخوردار باشد ولی به آن اندازه که گذشته و فعالیت های خوبی داشته است، در موقعیت ارجحی قرار ندارد. به این دلیل که هرگز نتوانسته ایم در زمینه های مختلف برای آن برنامه ریزی کنیم.
سپاس دار ادامه داد: وقتی می گوییم تئاتر حتما باید محلی برای اجرای آن باشد ولی ما الان حتی یک سالن نیمه استاندارد برای اجرای تئاتر در اختیار نداریم. حتی اگر بازیگران بسیار خوبی داشته باشیم آن ها کجا باید اجرای خود را انجام دهند؟ کمبود سالن تئاتر، کمبود محل تمرین، کمبود امکانات و عدم برنامه ریزی همه دست به دست هم می دهند که نتوانیم در تئاتر استان به آن نتیجه مطلوب برسیم.
وی تصریح کرد: چراغ تئاتر استان فارس هرگز خاموش نخواهد شد و مسئله بر سر اندازه درخشانی این چراغ است که امروز در حد اندازه اش روشن نیست. با این وجود هرگز خاموش نمی شود که عمده علت آن به خود مردم شیراز و فارس برمی گردد که به مضامین هنری علاقه مند هستند و آن را دنبال می کنند و افرادی هم وجود دارند که همواره در این عرصه فعالیت می کنند.
گزارش: مژده آتش آب پرور
نظر شما